Siklamen (Cyclamen)

Göz alıcı renklere bürünmüş alımlı çiçekleriyle sevilen süs bitkilerinden olan siklamenlerin doğada 16 türü vardır. Çuha çiçekleriyle aynı familyada yer alan bu türlerin hepside çok yıllıktır. Siklamenler doğada kendiliğinden yetişen bir bölümü de evlerimizi süsleyen pembe, beyaz yada kırmızı çiçekli bitkilerdir. 

Orta ve Güney Avrupa ile yakın doğunun yerli bitkilerinden olan siklamenlerin bir bölümü yurdumuzda(özellikle Akdeniz Bölgesi’nde) da çalı diplerinde, ormanlarda ve kaya gölgeliklerinde kendiliğinden yetişir. Doğada siklamenlerin çoğu ilkbaharın hemen başlarında yada sonbaharda çiçeklenir. En çok gölgelik yerleri seven siklamenler tohumdan yada yumrulardan üretilir. Park ve bahçelerde yada saksı bitkisi olarak evlerde yetiştirilir. Cyclamen soğuk havayı seven bir bitki olduğu icin sonbahar-kış aylarında çiçek açar. Yaz döneminde ise dinlemeye geçer. Bazı türlerin yaprak uçları düz olurken bazı türlerin ise kıvırcıktır. Aydınlık ve serin olan ortamları severler. Diğer çiçeklerden biraz uzak bir yere yerleştirilmelidirler çünkü temiz havaya ihtiyaç duyarlar. Toprağı sürekli nemli tutulmalıdır.
Yaprakları kahverengiye dönüştüğü zaman veya solduğu zaman dip kısımlarından tutulup koparılmalıdır.
Çiçekleri döküldükten sonra su miktarını azaltın ve serin bir yere koyun. Yaz gelene kadar hiç su vermeyin. Yaz ortasında çiçeğin soğanını yeni toprak doldurulmuş bir saksıya dikebilirsiniz. Saksıyı serin ve iyi ışık alan bir yere yerleştirip toprağı da sürekli nemli tutarak tekrar çiçek açmasını sağlayabilirsiniz.
Cyclamen bakımı biraz zor bir çiçek olarak biliniyor. Ev koşullarında birkaç ay yaşadıkdan sonra oluyorlar. Uzmanlar sonbahar ayında satılan cyclamenlerin alınmasını (kışın satılanların değil) ve seçerken tomurcukları çok ve tamamen açmamış olanlarının alınmasını tavsiye ediyorlar. Eve getirdikten sonrada direkt güneş ışığı almayan ve serin olan bir yere yerleştirmek ise çiçeğin uzun süre yaşaması açısından şart.

Kullanıldığı yerler: Bitkinin yumruları; kristalin saponin, cyclamin, nerol, farnesol, antosiyanin, nişasta, zamk, kokulu maddeler ve organik asitler ihtivâ eder. Bitkideki cyclamin çabuk emilir ve kuvvetli bir müshil etkiye sâhip olup, az miktarı dahi zehir etkisi yapar. Tâze yumrularının tıbbî miktarlarının üzerindeki miktarları, kusma ve kuvvetli ishalle ortaya çıkan tehlikeli zehirlenmeler yapar. Yumrusu domuzlar tarafından yendiği için domuz turpu diye anılır. Ayrıca topalak, yersomunu isimleriyle de bilinir. Bitkinin kültüre alınmış olanları güzel çiçekleri dolayısıyla süs bitkisi olarak kullanılır.